Làm thế nào để vượt qua nỗi sợ đi máy bay

17 Aug 2022

Ngay cả khi máy bay đã được phát minh từ hơn 100 năm trước, việc sợ đi máy bay vẫn là một vấn đề mà nhiều người đang vướng phải. Đại dịch vừa qua đã khiến “nỗi sợ bay” này càng trở nên nghiêm trọng hơn, khi mà một vài người vẫn né máy bay bằng mọi giá để phòng dịch. Sau đây là một số phương pháp điều trị mà bạn có thể tự làm để giải quyết vấn đề này.

Vấn đề sợ đi máy bay này có hai dạng, một là hội chứng sợ máy bay (aviophobia), chỉ biểu hiện ở một số ít người, dạng thứ hai là lo lắng về việc đi máy bay, không gây ảnh hưởng nặng nề như hội chứng sợ máy bay, nhưng vẫn gây phiền toái cho rất nhiều người. Cả hai dạng lo âu này đều có thể biểu hiện qua nhiều nỗi sợ khác nhau, từ việc sợ không gian kín, sợ độ cao, đến việc sợ các tình huống nguy hiểm như trục trặc kỹ thuật hoặc rớt máy bay. Theo ông Martin Seif, một nhà tâm lý học lâm sàng, hội chứng sợ máy bay sẽ có nhiều biểu hiện khác như rối loạn hoảng sợ, rối loạn lo âu xã hội, rối loạn ám ảnh cưỡng chế,…

Được biết, hội chứng sợ đi máy bay vẫn còn ít được nghiên cứu, vì chỉ 2,5% dân số thế giới bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này. Tuy vậy, các triệu trứng lo âu khi đi máy bay lại rất phổ biến. Hơn nữa, đại dịch COVID-19 vừa qua đã biến việc an toàn vệ sinh khi di chuyển thành một ám ảnh của nhiều người, tạo thêm nhiều mối lo âu cho các chuyến bay. Vậy ta nên giải quyết vấn đề này như thế nào?

Học cách hoạt động của máy bay

Cách tốt nhất để đối phó với một nỗi sợ bất kỳ là tìm hiểu thêm về nó. Một khi ta hiểu nhiều hơn về cách thức hoạt động của máy bay thì những lo âu liên quan cũng sẽ “cất cánh”. Để hiệu quả hơn, bạn nên tìm hiểu về những thiết kế đặc biệt, giúp máy bay đối phó với các trường hợp khẩn cấp. Khi biết được rằng mô hình thiết kế của các máy bay hiện đại đã tích hợp nhiều biện pháp an toàn, phòng ngừa rủi ro, thì ta có thể chuẩn bị tâm lý một cách tốt hơn cho các chuyến bay sắp tới. Với những ai đang lo về việc lây bệnh khi bay, thì bạn có thể an tâm khi biết rằng cơ chế tuần hoàn không khí của máy bay sẽ liên tiếp cung cấp không khí trong lành cho hành khách, cứ mỗi ba phút thì không khí sẽ được làm mới hoàn toàn, sử dụng bộ lọc HEPA để loại bỏ các tạp chất, bao gồm các loại vi khuẩn và vi rút nhỏ.

Hơn nữa, các chuyên gia tâm lý cũng khuyên rằng nên tìm hiểu về các dữ kiện thống kê xung quanh tai nạn hàng không, cụ thể là khả năng gặp tai nạn máy bay lại thấp hơn nhiều so với những phương tiện di chuyển khác như xe cộ và tàu thuyền. Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, thì vào năm 2021, cứ 7,7 triệu chuyến bay thì sẽ có một tai nạn lớn. Nhìn chung, rủi ro tai nạn thấp đến mức một người bình thường phải đi máy bay mỗi ngày trong 10.078 năm mới gặp tai nạn nghiêm trọng. Ngược lại, theo một nghiên cứu vào năm 2019, tỷ lệ tử vong khi gặp tai nạn giao thông là 1 trên 107, chứng tỏ rằng tai nạn máy bay hiếm hơn rất nhiều so với tai nạn từ bất kỳ phương tiện nào khác.

Đánh lạc hướng bản thân khỏi các nỗi lo

Thay vì tập trung vào các nỗi lo sợ, sẽ tốt hơn nếu bạn có thể “đánh lạc hướng” bản thân bằng những hoạt động khác. Đây cũng là một trong những lý do mà ghế máy bay thường có TV hoặc tạp chí để khách tự giải trí. Một số người đối phó với vấn đề này theo cách riêng của họ. Blogger du lịch Nicole Rater gợi ý một cách là lấy tay không thuận viết tên của mình nhiều lần lên một tờ giấy, hành động này giúp não luôn hoạt động, đánh lạc hướng bản thân khỏi sự sợ hãi và lo lắng.

Luyện các bài tập thư giãn trước khi bay

Trước các chuyến bay, bạn có thể thử một vài bài tập như tập thiền, chánh niệm hoặc tự thôi miên để lấy lại bình tĩnh và giải tỏa các nỗi sợ, nỗi lo. Theo nhiều chuyên gia tâm lý, những bài tập này nên được làm một ngày trước chuyến bay. Thậm chí, có thể làm trước một hoặc hai tháng, biến chúng thành một phần tự nhiên của việc chuẩn bị cho các chuyến bay, giống như chuyện sắm đồ du lịch hoặc lên danh sách những đồ cần bỏ vào hành lý.

Chọn ghế ngồi phù hợp

Đôi lúc, vị trí ngồi lại là nguyên nhân gây ra những vấn đề tâm lý này. Nếu bạn sợ độ cao, thì sẽ tốt hơn nếu bạn không ngồi cạnh cửa sổ. Nếu các không gian nhỏ, ngột ngạt làm bạn cảm thấy khó chịu, thì hàng ghế gần lối đi sẽ vừa tiện cho việc di chuyển, vừa tạo cảm giác rộng rãi, một giải pháp cho vấn đề này là nâng hạng vé máy bay, vì vé hạng thương gia và hạng nhất luôn có vị trí ngồi rộng rãi. Cuối cùng, hàng ghế cửa sổ sẽ tốt nhất với những người cần biết tình hình bên ngoài máy bay như thế nào để thấy thoải mái, dễ chịu.

Nói chuyện với các tiếp viên hàng không

Tiếp viên hàng không là những người không còn xa lạ gì với hành khách bị các triệu chứng tâm lý khi đi máy bay. Cô Jennifer Jaki Johnson, một tiếp viên hàng không và founder của hãng du lịch sức khỏe Jetsetter Chic đã chia sẻ: “Tiếp viên hàng không đã được đào tạo để xử lý các trường hợp hành khách bị ngất xỉu, tăng thông khí, và hàng loạt những vấn đề sức khỏe khác có thể xảy ra trên các chuyến bay. Ưu tiên số một của chúng tôi là đảm bảo an toàn cho hành khách của mình, vậy nên các hành khách cứ hãy yên tâm.”

Liệu pháp tiếp xúc

Cuối cùng, một cách để đối mặt với nỗi sợ là làm quen với chúng. Theo các chuyên gia tâm lý, việc tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố gây sợ sẽ cho ta cơ hội hiểu rõ, từ đó giải bày những cảm xúc của mình. Ngược lại, nếu ta cứ tiếp tục né tránh vấn đề này thì sự sợ hãi, lo âu sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, cách tốt nhất để chinh phục hội chứng sợ máy bay là tự mình đi một chuyến để làm quen.